İyi günler diler, işlerinizde başarılar temenni ederim. Aşağıdaki konu hakkında görüşlerinizi paylaşmanız bizi sevindirecektir. Takdirlerinize sunarım.
* İş sözleşmesinde Maaş tutarına Yıllık 270 saat mesai ücreti dahildir maddesi eklediğimizde, Ücret pusulasında, aylık 22,5 saat (-, + çok az değişebilir aylık mesia saatleri) mesai tutarını ayırmalı mıyız.
*22,5 saat mesai tutarını ilgili ayda aşarsa, sadece aştığı saat kadar pusuladaki mesai kısmına ilave gösterip ücret pusulası o şekilde mi düzenlemeliyiz. Yada 22,5 saat mesai tutarı aşılana kadar düz maaş olarak mı kalmalıdır.
* Özetle aylık anlaşmaya varılan 22,5 saat mesai dahil ücreti pusulada sadece ücret olarak mı göstermeli, yoksa bunu da mı ayırmalı mıyız. Bazı aylarda 22,5 saati geçtiğinde mi geçen tutarı sadece mesai olarak ayrı göstererek (22,5 saat mesaili anlaşma ücretine ilave ederek) pusulayı bu şekilde mi oluşturmalıyız. 22,5 saat üstü geçilen aylarda mesai hesaplamasında ise anlaşma yapılan ücretten 22,5 saat mesai ücreti düşüldükten sonra kalan Mesaisiz maaş üzerinden mesai saatini bularak 22,5 saati aşan kısmının hesaplamasını yaparak pusulaya ekelemeliyiz. Takdir, değerlendirme, görüşlerinize sunar, istirham eder, Saygılar sunarım.
Editör Denetmen cevapladı 2 yıl önce
Cevaplar ve yorumlar yazarların kendi yorumları olup, tamamen kişisel görüş niteliğindedir. Yazıların kesinlikle resmi bir niteliği bulunmamakta olup herhangi bir bağlayıcılığı mevcut değildir.
Lütfen kesin bilgi için Sosyal Güvenlik Kurumu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve diğer ilgili Kamu Kurumları ile irtibata geçiniz.
Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir. Ancak burada belirtilen süreler azami süre olup iş akdi ile bu sürelerin altında çalışma süreleri belirlenebilir.
Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde on bir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir. Turizm sektöründe dört aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz; denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile altı aya kadar artırılabilir.
Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren dört ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir. Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz.
Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. Yukarıda zikredilen denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile, bazı haftalarda toplam kırkbeş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz.
Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.
Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle kırkbeş saatin altında belirlendiği durumlarda belirlenmiş haftalık çalışma süresini aşan ve kırkbeş saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır. Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmi beş yükseltilmesiyle ödenir. Kırk beş saati aşan çalışmalar ise fazla çalışma sayılır ve fazla çalışmaya ilişkin hükümler uygulanır.
Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat on beş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. İşçi hak ettiği bu serbest zamanı altı ay zarfında, çalışma süreleri içinde ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır. Fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekir. Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda iki yüz yetmiş saatten fazla olamaz.
İş sözleşmelerinde esaslı unsurlarında biri de çalışma karşılığı hak edilecek ücretin belirlenmesidir. Fazla sürelerle çalışma ve fazla çalışma durumlarında ortaya çıkacak ücret tutarı belirlenmiş bu ücrete göre hesaplanır. Her ne kadar iş akdinde kısmi serbestlik ilkesi bulunsa da belirlenecek ücret tutarının içerisine yıllık 270 saate kadar yaptırılacak fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma ücretlerinin de giydirilmesi mevzuatın usul ve esaslarına uygun düşmemektedir. Zira bu durumda iş akdinin esaslı unsurlarından biri olan işçinin kanuni çalışma süresi karşılığından elde edeceği ücret tutarı net olarak belirlenmemiş olmakta ve buna bağlı olarak aylık brüt ücreti esas alınarak belirlenecek yan haklarında bir belirsizlik ortaya çıkmaktadır (örneğin kıdem tazminatı). Kaldı ki bu şekilde kurulan iş sözleşmesi, işçinin fazla çalışmaya karşılık alacağı artırımlı ücret yerine kullanabileceği serbest zamanın önüne geçerek seçimlik hakkında gaspa neden olabilmektedir.
Tüm bunlar dışında, fazla çalışma yahut fazla sürelerle çalışmaların ortaya çıkması halinde ücret ödeme bordrolarında, ücret pusulalarında uygun sütunlarda ayrıca belirtilmesi mevzuata uygun olacaktır.
